MOBBING W GRUPIE ZAWODOWEJ PIELĘGNIAREK
Jak czytamy w Kodeksie pracy: „Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.”. Działania te nie są jednorazowe.
Jak rozpoznać mobbing?
Kto może być mobberem?
Jakie zachowania możemy określić mianem mobbingu?
Konsekwencje mobbingu:
- odczuwanie poczucia winy
- zaniżone poczucie własnej wartości
- utrata motywacji do pracy
- zaburzenia koncentracji
- problemy z pamięcią
- uzależnienia
-zaburzenia lękowe
- wypalenie zawodowe
- depresja
- myśli samobójcze
-syndrom stresu pourazowego (PTSD) spowodowany stresem długoterminowym
- uczucie ciągłego zmęczenia
- bóle głowy, migreny
- dolegliwości żołądkowe
- objawy sercowo-naczyniowe
- wzrost napięcia mięśniowego
- zaburzenia seksualne
- pogorszenie się relacji w rodzinie
-wzrost napięć i konfliktów wśród partnerów
- rozpad związku
Konsekwencje prawne dla mobbera
Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Karą za mobbing może być grzywna a nawet kara pozbawienia wolności. Istotne tu jednak wtedy jest aby prześladowanie miało rangę przestępstwa.
Aby osoba stosująca mobbing poniosła prawne konsekwencje muszą być przedstawione dowody jego winy. W pierwszej kolejności są to zeznania pokrzywdzonego. Należy przedstawić również wszelkie maile, smsy, nagrania z dyktafonu. Warto również przedstawić zeznania innych pracowników. Jest to jednak trudne, gdyż inne osoby mogą bać się o swoje stanowisku pracy i najczęściej nie chcą zeznawać.
Mobbing wśród pielęgniarek
Według badania przeprowadzonego w 2005 roku przez Buchan i wsp. grupa zawodowa pielęgniarek jest 3-krotnie częściej narażona na mobbing niż inni pracownicy ochrony zdrowia. Praca zmianowa, odpowiedzialność za ludzkie życie i zdrowie, przemęczenie mogą skutkować napięciem psychicznym. Dodatkowo codzienna współpraca z ludźmi i wiele zależności między współpracownikami skutkuje często narastaniem konfliktów. Znaczący wpływ ma również feminizacja zawodu. Kobiety bowiem najczęściej wyrażają swoją agresję właśnie szykanowaniem czy odrzuceniem z grupy znajomych.
Mobbing wśród pielęgniarek jest tematem wielu badań. Przykładowo jedno z nich przeprowadziło Stowarzyszenie Pielęgniarki Cyfrowe. W ogólnopolskim badaniu wzięły udział 472 aktywne zawodowo pielęgniarki. Aż 56% z nich doświadczyło w miejscu pracy tzw. „fali” czyli poniżających zachowań wobec młodszych stażem pielęgniarek i pielęgniarzy. Zjawisko to przejawia się najczęściej negowaniem wartości wykonywanej pracy, przerywanie lub niedopuszczanie do wypowiedzi, poniżanie lub obrażanie w obecności innych osób, obmawianie, podważanie wykształcenia i wiedzy, przydzielanie zadań poniżej kompetencji. Według ankietowanych najczęściej niewłaściwych zachowań dopuszczają się przełożeni (30%) i współpracownicy względem siebie (23%). Bardzo niepokojącym faktem okazało się to, że aż 73% badanych stwierdziło, że nieprawidłowych zachowań wobec pracowników nigdzie nie zgłaszano.
Analizy wyników badań przeprowadzonych w wielu ośrodkach pokazują, że najczęściej mobbing stosuje przełożony ofiary. Niewłaściwych zachowań dopuszczają się również współpracownicy. Aż 1/3 badanych wskazuje na agresywne zachowania ze strony lekarzy.
Poważną konsekwencją mobbingu wśród pielęgniarek jest odchodzenie od profesji. Amerykańskie badanie opisowe przeprowadzone przez Vessey i wsp. dotyczące zakresu zjawiska przemocy w miejscu pracy wykazało, że 70% badanych pielęgniarek, które doświadczyły mobbingu pragnęło zrezygnować z wykonywania profesji. Wyniki badaniaRoyal Collegeof Nursing prowadzonego w 2001 roku wykazało, że1/3 pielęgniarek, które doświadczyły mobbingu, porzuciło wykonywanie zawodu .
Jakie są Państwa opinie na ten temat? Czy doświadczaliście mobbingu w miejscu pracy? Czekamy na dyskusję pod artykułem.
Źródła:
Artykuł przygotowała: Agnieszka Szymańska
Absolwentka studiów licencjackich na kierunku pielęgniarstwo na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym oraz studiów magisterskich na WSEiI w Lublinie. Specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa internistycznego. Pielęgniarka na oddziale hematologicznym w Zamojskim Szpitalu Niepublicznym. Prywatnie szczęśliwa mężatka i mama trójki dzieci.