OD MATURZYSTY DO SPECJALISTY - CZYLI AKTUALNA ŚCIEŻKA KSZTAŁCENIA PIELĘGNIAREK W POLSCE
Jaką szkołę należy obecnie skończyć, aby zostać pielęgniarką? Ile lat trwają studia pielęgniarskie? Jakie dalsze możliwości rozwoju zawodowego mają pielęgniarki? Jakie mamy rodzaje kształcenia podyplomowego dla pielęgniarek? Na te oraz inne pytania znajdą Państwo odpowiedzi w poniższym artykule.
Dawniej, aby zostać pielęgniarką należało skończyć albo liceum medyczne albo medyczne studium zawodowe. Od 2005 roku prawo wykonywania zawodu pielęgniarki możemy otrzymać tylko i wyłącznie po ukończeniu studiów licencjackich na kierunku pielęgniarstwo. Według obowiązujących w Polsce standardów kształcenia studia pierwszego stopnia (licencjackie) na kierunku pielęgniarstwo trwają co najmniej 6 semestrów (3lata). Czas trwania zajęć nie może być mniejszy niż 4720 godzin. Przy czym zajęcia teoretyczne obejmują co najmniej 1/3 minimalnego okresu kształcenia a kształcenie kliniczne czyli praktyczne zajmuje co najmniej połowę minimalnego okresu kształcenia. Aktualnie studia (w zależności od uczelni)odbywają się w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym.
Jak w praktyce wyglądają takie studia? Oprócz licznych zajęć teoretycznych w postaci seminariów czy wykładów studenci pielęgniarstwa uczą się praktycznej nauki zawodu najpierw na ćwiczeniach (przedmiot Podstawy pielęgniarstwa) a następnie na zajęciach praktycznych w szpitalach, przychodniach, szkołach itp. Na zajęciach studenci najpierw uczą się czynności pielęgniarskich na manekinach lub innych pomocach naukowych a następnie często na sobie np. bandażowania czy (w zależności od uczelni) nawet iniekcji. Po opanowaniu umiejętności praktycznych studenci pod opieką opiekunów odbywają praktyki w placówkach medycznych podczas trwania roku akademickiego, jak i w czasie wakacji. Studia kończą się egzaminem dyplomowym podczas którego sprawdzana jest wiedza teoretyczna jak i praktyczna. Student musi napisać i obronić także pracę licencjacką. Po ukończeniu studiów i uzyskaniu prawa wykonywania zawodu pielęgniarki wydawanego przez Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych właściwą dla miejsca zamieszkania można rozpocząć pracę w zawodzie.
Kolejnym etapem kształcenia są studia drugiego stopnia (magisterskie). Odbywają się one w trybie stacjonarnym bądź niestacjonarnym. Według obowiązujących w Polsce standardów kształcenia trwają co najmniej 4 semestry (2lata).Liczba godzin zajęć i praktyk nie może być mniejsza niż 1300. Praktyki zawodowe wynoszą około 160 godzin. Studia kończą się obroną napisanej przez studenta pracy magisterskiej. Studia magisterskie cieszą się co raz większą popularnością wśród pielęgniarek.
Naukę akademicką można kontynuować również na studiach trzeciego stopnia (doktoranckie). Szkoły doktorskie dla pielęgniarek trwają od 6 do 8 semestrów. Studia doktoranckie kończą się złożeniem rozprawy doktorskiej. Pielęgniarki mogą również kontynuować kształcenie uzyskując tytuł profesora w dziedzinie nauk o zdrowiu. Możliwość uzyskania tytułu doktora bądź profesora dla pielęgniarek na pewno zwiększa znacznie prestiż zawodu. Niestety niewiele osób po skończonych studiach magisterskich na kierunku pielęgniarstwo decyduje się na dalszą naukę akademicką w celu uzyskania stopnia doktora np. w 2018 roku było to tylko zaledwie 30 osób.
Zawód pielęgniarki wiąże się z ciągłą potrzebą aktualizowania swojej wiedzy dlatego dla pielęgniarek nie są przewidziane tylko studia ale również obszerne możliwości kształcenia podyplomowego. Zgodnie z Ustawą z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej:
„Pielęgniarka i położna mają obowiązek stałego aktualizowania swojej wiedzy i umiejętności zawodowych oraz prawo do doskonalenia zawodowego w różnych rodzajach kształcenia podyplomowego.”
W ramach kształcenia podyplomowego dla pielęgniarek wyróżnia się:
Kursy kwalifikacyjne, specjalistyczne i doszkalające mają na celu uzyskanie lub pogłębienie wiedzy i umiejętności niezbędnych do wykonywania określonych świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danych dziedzin pielęgniarstwa oraz do wykonywania określonych czynności zawodowych przy udzielaniu świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych lub rehabilitacyjnych. W zależności od rodzaju kursu może on trwać od kilku dni do kilku tygodni lub miesięcy.
Specjalizacja to najważniejsze z rodzajów kształcenia podyplomowego dla pielęgniarek. Szkolenie specjalizacyjne ma na celu uzyskanie specjalistycznej wiedzy i umiejętności w określonej dziedzinie pielęgniarstwa. Specjalizacja kończy się egzaminem państwowym organizowanym przez Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych po zdaniu którego pielęgniarka uzyskuje tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Szkolenie specjalizacyjne trwa zazwyczaj 2 lata. Do specjalizacji może przystąpić pielęgniarka, która:
Aktualnie specjalizacje dla pielęgniarek mogą być prowadzone w dziedzinach pielęgniarstwa:
Szkolenie specjalizacyjne dla położnych w dziedzinie:
Specjalizacyjne dla pielęgniarek i położnych w dziedzinie:
Przed zaliczeniem szkolenia specjalizacyjnego należy potwierdzić, że pielęgniarka posiada kwalifikacje w zakresie badania fizykalnego np. poprzez ukończenie kursu specjalistycznego „Wywiad i badania fizykalne”. Dodatkowo w zależności od rodzaju szkolenia specjalizacyjnego oprócz wyżej wymienionych kryteriów przystąpienia do specjalizacji należy ukończyć konkretne kursy specjalistyczne. Jaki kurs dla jakiej specjalizacji przedstawiono w poniższej tabeli:
Analizując powyższe treści zaobserwować można, że ścieżka kształcenia „od maturzysty do specjalisty” to wiele ciężkich lat nauki, doszkalania się, kończenia kursów czy szkoleń. Mimo to nie możemy zapominać, że pracując jako pielęgniarka oprócz wyżej wymienionych ścieżek kształcenia, ważne jest również aby indywidualnie pogłębiać swoją wiedzę. Jest to zawód, w którym uczymy się przez cały okres trwania pracy zawodowej. Na żadnym etapie pracy nie możemy powiedzieć, że wiemy już wszystko, gdyż medycyna ciągle się zmienia, rozwija, powstają co raz to nowe jednostki chorobowe, zmienia się ich sposób leczenia, aktualizowane są wytyczne czy wszelkie normy, powstają ciągle nowe leki czy sposoby radzenia sobie z danym problemem. Dlatego tak ważne jest ciągłe aktualizowanie i poszerzanie swojej wiedzy i kompetencji.
Ile lat trwało Wasze „od maturzysty do specjalisty”? Jakie są Wasze zdania na temat aktualnego kształcenia pielęgniarek? Co należało by jeszcze zmienić? Zachęcamy do komentowania i wyrażania swoich opinii pod artykułem.
UWAGA! WAŻNA AKTUALIZACJA Z DNIA 6.05.2022r.
Informujemy, że od dnia 19 kwietnia 2022 roku obowiązuje aktualizacja programów szkoleń specjalizacyjnych dla pielęgniarek i położnych.
Jak informuje Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych dnia 5 kwietnia 2022 roku Minister Zdrowia zatwierdził aktualizację programów szkoleń specjalizacyjnych dla pielęgniarek i położnych, który znosi warunek dotyczący przedkładania wraz z wnioskiem o zakwalifikowanie do egzaminu państwowego zaświadczenia o ukończeniu:
Powyższy artykuł na temat specjalizacji został napisany jeszcze przed aktualizacją programów kształcenia. Informujemy więc, że obecnie jedynym obowiązującym kursem specjalistycznym do specjalizacji zostaje Wywiad i badania fizykalne. Warunki zwolnienia z kursu zostają bez zmian.
Źródła:
Artykuł przygotowała: Agnieszka Szymańska
Absolwentka studiów licencjackich na kierunku pielęgniarstwo na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym oraz studiów magisterskich na WSEiI w Lublinie. Specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa internistycznego. Pielęgniarka na oddziale hematologicznym w Zamojskim Szpitalu Niepublicznym. Prywatnie szczęśliwa mężatka i mama dwóch 4-letnich synów.
