SPECJALIZACJE PIELĘGNIARSKIE - PIELĘGNIARSTWO OPIEKI PALIATYWNEJ

SPECJALIZACJE PIELĘGNIARSKIE
PIELĘGNIARSTWO OPIEKI PALIATYWNEJ

Kontynuujemy cykl artykułów związanych ze specjalizacjami pielęgniarskimi. Co tydzień będziemy publikować artykuł na temat danego szkolenia specjalizacyjnego. Będą one opisywać konkretnie każdą specjalizację tj. jakie moduły wchodzą w jej program, ile godzin zajęć trwa dana specjalizacja, jakie są warunki przystąpienia do szkolenia i jakie konkretne kompetencje uzyska pielęgniarka po uzyskaniu tytułu specjalisty w tej dziedzinie. 

Dzisiejszy artykuł ma na celu zapoznanie ze specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej.

Szkolenie specjalizacyjne, zwane specjalizacją jest to rodzaj kształcenia, który zgodnie z ustawą z dnia 15 lipca 2011r. o zawodach pielęgniarki i położnej ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę lub położną specjalistycznej wiedzy i umiejętności w określonej dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia oraz uzyskania tytułu specjalisty w tej dziedzinie. Czas trwania specjalizacji wynosi od 15 do 20 miesięcy. Kończy się egzaminem państwowym organizowanym przez Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych. 

Do tej specjalizacji (jak i do wszystkich pozostałych) może przystąpić pielęgniarka, która:

• Posiada prawo wykonywania zawodu
• Pracowała w zawodzie co najmniej przez 2 lata w okresie ostatnich 5 lat
• Została dopuszczona do specjalizacji po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego prowadzonego przez System Monitorowania Kształcenia Pracowników Medycznych (SMK)

Dodatkowym warunkiem przystąpienia do specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej jest:

• Posiadanie kursu specjalistycznego RKO (resuscytacja krążeniowo- oddechowa)

Zwolnione z powyższego kursu są:

• pielęgniarki systemu (w rozumieniu art.3 pkt 6 ustawy z dnia 8 września 2006r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2013r. poz. 757, z późn. zm.) (zaświadczenie o zatrudnieniu na danym oddziale i ukończeniu odpowiednich kursów kwalifikacyjnych/specjalizacji)
• pielęgniarki posiadające dyplom ratownika medycznego (kserokopia)
• pielęgniarki posiadające zaświadczenie o ukończeniu kursu Advanced Life Support (ALS)

Przed zaliczeniem szkolenia specjalizacyjnego należy potwierdzić również, że pielęgniarka posiada kwalifikacje w zakresie badania fizykalnego np. poprzez ukończenie kursu specjalistycznego „Wywiad i badania fizykalne”. 

Zwolnione z obowiązku odbywania kursu specjalistycznego „Wywiad i badanie fizykalne” są pielęgniarki posiadające:

• dyplom uzyskania tytułu specjalisty po 2001 r.
• zaświadczenia o ukończeniu kursu z zakresu badania fizykalnego Advanced PhysicalAssessment
• dyplom uzyskania tytułu licencjata pielęgniarstwa, począwszy od naboru 2012/2013

Cel kształcenia

Zdobycie specjalistycznej wiedzy i umiejętności do sprawowania samodzielnej, profesjonalnej i całościowej opieki nad dorosłym i dzieckiem z zaawansowaną postępującą chorobą niepoddającą się leczeniu przyczynowemu, oraz rodziną/opiekunami pacjenta dorosłego i dziecka. 

Czas trwania kształcenia

Łączny czas trwania tego szkolenia specjalizacyjnego to 841 godzin dydaktycznych w tym:

• zajęcia teoretyczne – 470 godzin
• zajęcia praktyczne – 371 godzin

Organizator kształcenia w porozumieniu z kierownikiem specjalizacji, ma prawo dokonać modyfikacji czasu trwania zajęć teoretycznych. Oznacza to, że 80% łącznej liczby godzin przeznaczonych na realizację programu nie podlega zmianie. Wskazane 20%, co stanowi nie więcej niż 168godzin, może być wykorzystane na samokształcenie.

Plan nauczania:

I Moduł: Humanistyczno-społeczne podstawy specjalizacji

• liczba godzin teorii: 110
• bez stażu

II Moduł: Założenia filozoficzne i organizacja opieki paliatywnej w Polsce i na świecie

• liczba godzin teorii: 20
• bez stażu

III Moduł:  Postępowanie objawowe u pacjentów objętych opieką paliatywną

• liczba godzin teorii: 165
• łączna liczba godzin: 396
• miejsca realizacji i czas stażu:
• Oddział anestezjologii i intensywnej terapii (35 godzin)
• Zespół domowej opieki paliatywnej (70 godzin)
• Oddział medycyny paliatywnej (70 godzin)
• Oddział radioterapii (21godzin) 
• Oddział chemioterapii (21godzin)
• Oddział brachyterapii (14godzin)

IV Moduł: Zagadnienia jakości w opiece paliatywnej

• łączna liczba godzin: 15
• bez stażu

V Moduł: Dziecko w opiece paliatywnej

• liczba godzin teorii: 45
• łączna liczba godzin: 150
• miejsca realizacji i czas stażu:
• Oddział onkologii dziecięcej (35 godzin)
• Oddział neurologii dziecięcej (35 godzin)
• Hospicjum stacjonarne dla dzieci; Hospicjum domowe dla dzieci; Oddział onkologii dziecięcej (35 godzin)

VI Moduł: Zagadnienia psychiczne i duchowe w opiece paliatywnej. Komunikacja. Wsparcie socjalne

• łączna liczba godzin: 50
• bez stażu

VII Moduł: Bioetyka i prawo w opiece paliatywnej

• łączna liczba godzin: 20
• bez stażu

VIII Moduł: Podstawy kliniczne i opieka nad pacjentem z chorobą nienowotworową o niepomyślnym rokowaniu

• liczba godzin teorii: 45
• łączna liczba godzin: 80
• miejsca realizacji i czas stażu:
• Oddział medycyny paliatywnej; Hospicjum stacjonarne; Hospicjum domowe; Poradnia medycyny paliatywnej (35 godzin)

WYKAZ ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH, DO KTÓRYCH JEST UPRAWNIONA PIELĘGNIARKA PO UKOŃCZENIU SPECJALIZACJI W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA OPIEKI PALIATYWNEJ:

• 1.Ocena jakości życia chorego objętego opieką paliatywną.
• 2. Ocena jakości umierania.
• 3.Ocena i monitorowanie bólu za pomocą standardowych skal.
• 4. Ocena bólu u nieprzytomnego.
• 5.Podawanie leków do portów naczyniowych i cewników centralnych.
• 6.Doraźne modyfikowanie dawki i drogi podawania leków analgetycznych w zależności od stanu pacjenta oraz natężenia bólu.
• 7.Doraźne modyfikowanie dawki i drogi podawania leków stosowanych w celu łagodzenia dokuczliwych objawów ze strony układu oddechowego, pokarmowego, moczowopłciowego i nerwowego.
• 8.Doraźne modyfikowanie dawki i drogi podawania leków stosowanych u pacjentów w stanach nagłych.
• 9.W stanach nagłych w przypadku braku kontaktu z lekarzem i/lub wpisanych wcześniej zleceń lekarskich, podawanie doraźnie leków zamieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik do programu.
• 10.Podawanie na zlecenie lekarskie różnymi drogami (z uwzględnieniem drogi zewnątrzoponowej) leków łagodzących dokuczliwe objawy u chorych objętych opieką paliatywną, z uwzględnieniem nowoczesnych technik (np. analgezji sterowanej przez pacjenta).
• 11.Planowanie i realizacja działań w profilaktyce odleżyn i owrzodzeń.
• 12.Opatrywanie/leczenie ran odleżynowych.
• 13.Opatrywanie owrzodzeń nowotworowych.
• 14.Zaopatrzenie/leczenie popromiennego zapalenia skóry.
• 15.Opatrywanie przetok.
• 16.Pobranie materiału biologicznego z rany do badania bakteriologicznego.
• 17.Edukacja chorego i rodziny w zakresie niwelowania objawów somatycznych oraz w zakresie zabiegów pielęgnacyjnych.
• 18. Pielęgnacja jamy ustnej (w przypadku grzybicy, suchości jamy ustnej, xerostomii, powikłań po radio- i chemioterapii).
• 19.Pielęgnacja stomii i obsługa sprzętu stomijnego.
• 20.Wykonywanie badanie per rectum, wlewu doodbytniczego, ręczne wydobycie stolca.
• 21.Obsługa nefrostomii, urostomii i cewnika nadłonowego.
• 22. Prowadzenie tlenoterapii w opiece paliatywnej.

ZAŁĄCZNIK 1 

WYKAZ LEKÓW, KTÓRE PIELĘGNIARKA Z TYTUŁEM SPECJALISTY W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA OPIEKI PALIATYWNEJ W STANACH NAGŁYCH, W PRZYPADKU BRAKU KONTAKTU Z LEKARZEM LUB/I WPISANYCH WCZEŚNIEJ ZLECEŃ MOŻE PODAĆ PACJENTOWI DORAŹNIE BEZ ZLECENIA LEKARZA

UWAGA! WAŻNA AKTUALIZACJA Z DNIA 6.05.2022r.

            Informujemy, że od dnia 19 kwietnia 2022 roku obowiązuje aktualizacja programów szkoleń specjalizacyjnych dla pielęgniarek i położnych. 

Jak informuje Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych dnia 5 kwietnia 2022 roku Minister Zdrowia zatwierdził aktualizację programów szkoleń specjalizacyjnych dla pielęgniarek i położnych, który znosi warunek dotyczący przedkładania wraz z wnioskiem o zakwalifikowanie do egzaminu państwowego zaświadczenia o ukończeniu:

1. kursu specjalistycznego Resuscytacja krążeniowo-oddechowa;
2. kursu specjalistycznego Resuscytacja oddechowo-krążeniowa noworodka;
3. kursu specjalistycznego Wykonanie i interpretacja zapisu elektrokardiograficznego;
4. kursu specjalistycznego Leczenie ran dla pielęgniarek;
5. kursu specjalistycznego Leczenie ran dla położnych.

Powyższy artykuł na temat specjalizacji został napisany jeszcze przed aktualizacją programów kształcenia. Informujemy więc, że obecnie jedynym obowiązującym kursem specjalistycznym do specjalizacji zostaje Wywiad i badania fizykalne. Warunki zwolnienia z kursu zostają bez zmian. 

Podczas nauki do końcowego egzaminu specjalizacyjnego z tej dziedziny pielęgniarstwa zachęcamy do korzystania z naszej platformy „Specki.pl. Testy do specjalizacji dla pielęgniarek” . 

Platforma zawiera 7 testów OD JESIENI 2018 DO JESIENI 2021 (w tym NOWE testy zawierają do każdego pytania uzasadnienie). Każdy test zawiera pytania z bloku ogólnozawodowego. Link do kursu znajduje się w Źródłach (pozycja nr 3).

A już za tydzień zapraszamy do kolejnego artykułu na temat specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego. 

Źródła:

1. http://www.oipp.lodz.pl/index.php?szk=SZKOLOKON
2. https://ckppip.edu.pl/programy-ksztalcenia/szkolenia-specjalizacyjne-2/
3. https://specki.pl/kurs/s/133628/pielegniarstwo-opieki-paliatywnej-testy.html      

Artykuł przygotowała: Agnieszka Szymańska

Absolwentka studiów licencjackich na kierunku pielęgniarstwo na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym oraz studiów magisterskich na WSEiI w Lublinie. Specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa internistycznego. Pielęgniarka na oddziale hematologicznym w Zamojskim Szpitalu Niepublicznym. Prywatnie szczęśliwa mężatka i mama dwóch 4-letnich synów.